نحوه اجرای عملیات هات تپ- بخش اول
در پست های قبلی در مورد سایز چاله هات تپ، تئوری اجرا و استاندارد عملیات هات تپ، راه اندازی دستگاه هات تپ و بولتن و مشخصات دستگاه های هات تپ و همچنین اطلاعاتی در مورد اسپلیت تی و گاید بار در پستی مجزا داده شد و در این بخش میخواهیم نحوه اجرای عملیات هات تپ را از زمان شروع تا پایان بررسی کنیم.
۱- سایز چاله برای عملیات هات تپ
ابتدای کار باید چاله ای متناسب با قطر لوله و دستگاه هات تپ حفاری شود تا در هنگام اجرای عملیات مشکلی ایجاد نشود و برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید به پست سایز چاله هات تپ مراجعه و اطلاعات مورد نیاز را دریافت کنید.
۲- تمیزکاری محل هات تپ روی لوله اصلی
بعد از تعیین محل سوراخ کاری بر روی لوله اصلی ( در پست سایز چاله هات تپ توضیح داده شده است) باید عایق محل سوراخ کاری و نصب اسپلیت تی را کنده و با استفاده از برس سیمی تمیز کاری کنیم. در صورتیکه تمیزکاری خوبی صورت نگیرد در هنگام جوشکاری، عایق ذوب شده و وارد حوضجه مذاب جوش شده و باعث ترک جوش می شود
۳- نصب و جوشکاری اسپلیت تی
بعد زا حفر چاله هات تپ و برداشتن عایق و تمیزکاری نوبت به نصب و جوشکاری اسپلیت تی بر روی لوله می رسد که توضیحات کامل انواع اسپلیت تی و همچنین نوع گاید بار آن و طراحی و نحوه نصب آن را در پست اسپلیت تی با گایدبار می توانید مطالعه کنید.
۱-۳- حداقل ضخامت لوله برای هات تپ
طبق استاندارد API2201 حداقل ضخامت برای انجام عملیات هات تپ ۰٫۱۸۷ اینچ می باشد
۲-۳- جوشکاری اسپلیت تی
در مورد جوشکاری اسپلیت تی باید نکاتی را مد نظر قرار داد:
- ابتدا اینکه باید روش جوشکاری یا WPS مورد تایید را از قبل نوشته و با PQR آن را تایید کرده باشیم که معمولا گروه های هات تپ از قبل روشهای جوشکاری را به تایید رسانده اند.
- برای جوشکاری باید در نظر گرفت که بر اساس ضخامت، جنس و روش جوشکاری، می بایست طوری جوشکاری شروع و پایان یابد که باعث اعوجاج و پیچیدگی در اسپلیت تی نشود و به همین منظور ابتدا جوشکاری طولی بالا و پایین به صورت همزمان انجام می شود و سپس جوشکاری دو طرف اسپلیت تی ( جوش عرضی) انجام می شود.
- دو مشکل عمده و عیب جوش که در عملیات هات تپ بسیار دیده می شود یکی ترک (Crack) و دیگری سوختگی ریشه (Burn Through) می باشد که باید تمهیداتی اندیشیده شود تا از بروز این دو عیب در جوشکاری اسپلیت تی و یا پد، جلوگیری شود.
- در خصوص سوختگی ریشه برای لوله های در سرویس (In Service) باید تمهیداتی اندیشیده شود که از افزایش گرمای ورودی (Heat Input) به لوله جلوگیری شود زیرا باعث خمیری شدن بدنه لوله و در نهایت سوراخ شدن بدنه و انفجار خواهد شد. لذاطبق استاندارد API2201 برای لوله های با ضخامت (Wall Thickness) کمتر از ۰٫۲۵۰ اینچ و تا حد ۰٫۵ اینچ (۱۲٫۷ میلیمتر) پیشنهاد می شود پاس ریشه با الکترود سایز ۲ و سایر پاس ها از الکترود سایز ۳ استفاده شود تا از انتقال گرمای زیاد به لوله و ایجاد سوختگی جلوگیری شود. بر اساس استاندارد لوله های با ضخامت بالاتر از ۰٫۵ اینچ خطر و نگرانی برای سوختگی ریشه کمتر است ولی باید تمهیدات لازم اندیشیده شود.
- برای لوله های با ضخامت کمتر از ۰٫۵ اینچ (۱۲٫۷ میلیمتر) فلو جریان بالا (High Flow rate) باعث می شود که بدنه لوله سریعتر سرد شود و این منجر به وجود آمدن ترک در جوش خواهد شد همچنین این فلو جریان باعث کاهش گرمای بدنه خواهد شد بنابراین باید قبل از جوشکاری اسپلیت تی، فشار خط را کاهش داد که این باعث کاهش فلو جریان در لوله خواهد شد. برای لوله های با ضخامت بالاتر از ۰٫۵ اینچ اثر فو جریان بر سوختگی ریشه و ترک جوش قابل صرفنظر کردن است..
- در هنگام جوشکاری باید مرتب دمای لوله در محل جوشکاری را با دماسنج لیزی چک کرد و در صورتیکه دما از حد مطلوب بالاتر رفته باید جوشکاری متوقف شود و صبر کرد تا دما پایین آمده و دوباره شروع به جوشکاری شود.
- برای آشنایی با نحوه محاسبه فشار مجاز برای عملیات هات تپ می توانید پست “ محاسبه فشار مجاز جوشکاری در عملیات هات تپ” را مطالعه کنید.
۴- نصب شیر هات تپ ( شیر انشعاب )
بعد از اتمام جوشکاری اسپلیت تی، نوبت به حمل و نصب شیر انشعاب می باشد. شیر هات تپ از نوع بال ولو و فول بور می باشد چون باید شفت دستگاه هات تپ بتواند از داخل شیر عبور کند و کوپت بریده شده را بیرون بکشد و یا گاید بار را در محل دهانه اسپلیت تی برده و نصب کند. برای توضیحات اسپلیت تی و گاید بار به این پست مراجعه کنید.
۱-۴- تست مجموعه شیر هات تپ و اسپلیت تی
برای تست شیر هات تپ و اسپلیت تی جهت اطمینان از سلامت جوش ها و بدنه اسپلیت تی و همچنین بدنه شیر از گاز خنشی مثل نیتروژن استفاده می شود. در صورتیکه گاز با اکسیژن مخلوط باشد ممکن است با گریس داخل شیر و اطراف اسپلیت تی و… ایجاد انفجار کند و بسیار خطرناک است لذا دقت در استفاده از گاز خنشی به صورت خالص بسیار اهمیت دارد.
همچنین جهت تست باید فشار اعمالی حداکثر تا ۲۰ درصد بالاتر از فشار گاز لوله اصلی باشد و مدت زمان لازم حدود بیست دقیقه می باشد زیرا اگر فشار بالاتر و زمان بیشتری برای تست در نظر بگیریم ممکن است لوله دچار دنت شود و یا باعث از هم گسیختگی بدنه شود.
۵- اسمبل کردن و نصب و راه اندازی دستگاه هات تپ
بعد از تست مچموعه شیر هات تپ و اسپلیت تی، نوبت به اسمبل کردن دستگاه هات تپ و حمل و نصب و راه اندازی آن می رسد. توضیحات اسمبل کردن دستگاه هات تپ را در این پست مطالعه کنید همچنین اطلاعات دستگاه های مختلف هات تپ را از اینجا استفاده کنید.
در زیر بقیه مراحل مورد نیاز را بررسی میکنیم.
ادامه مطلب در بخش دوم ارائه شده است و می توانیداز اینجا ادامه مبحث را مطالعه کنید.
۴ دیدگاه. دیدگاه تازه ای بنویسید
سلام مهندس بسیار تشکر میکنیم از مطالب های خوبتون
درود و سپاس از نظرتون جناب مهندس
سلام
اتصالات مرتبط به خط اصلی نباید از نوع فلنجی باشد و باید جوش باشد بعد از ولو جوشی میتوان اتصال فلنجی نصب کرد
باسلام… اینجا موضوع هات تپ هستش و برای این موضوع شیر و اسپلیت تی باید از نوع فلنجی باشه و اگر شما جریان کامل کار رو مطالعه کنید حتما میتونید دلیلش رو دریافت کنید.
متشکرم بابت ارسال نظرتون.
سپاسگزارم