تئوری اجرا و استاندارد عملیات هات تپ

سایز چاله هات تپ

در این بخش به تئوری اجرا و استاندارد عملیات هات تپ می پردازیم و قبل از شروع این بخش جهت کسب اطلاعات در مورد سایز و ابعاد چاله هات برای استقرار دستگاه هات تپ و نکاتی در این خصوص، پست ” سایز چاله هات تپ ” را مطالعه کنید.

عملیات هات تپ فرایندی است که در آن از خطوط لوله در حال سرویس بدون قطع جریان انشعاب گیری می شود. حال این لوله میتواند گازی، ابی، نفتی و… باشد. این فرایند بدلیل عدم قطع جریان بسیار محبوب می باشد و در سیستم های حاوی مواد سمی اهمیت فراوانی دارد.

در خطوط نفتی و گازی این فرایند کاربرد فراوانی دارد مخصوصا در خطوط انتقال فشار قوی و خطوط گاز سراسری که در آن قطع جریان گاز یا غیر ممکن می باشد یا با زیان دهی فراوان همراه است که در این مواقع از عملیات هات تپ جهت انشعاب گیری استفاده می شود.

دستگاه هات تپ

دستگاه هات تپ انواع مختلفی دارد و بر اساس پارامتر های مختلفی که در عملیات هات تپ وجود دارد باید یک نوع منحصر بفرد از دستگاه هات تپ را انتخاب کنیم. شما می توانید اطلاعات کاملی از دستگاه های هات تپ معروف و بولتن مشخصات آن ها را در پست بولتن و مشخصات دستگاه های هات تپ ببینید همچنین برای راه اندازی و اسمبل کردن دستگاه هات و نکات مختلفی که در این فرایند مورد نظر است را در پست راه اندازی دستگاه هات تپ به همراه فیلم و عکس ببینید.

اجرای عملیات هات تپ

ابتدا یک قطعه انشعاب سه راهی بر روی لوله جوشکاری می شود البته میتواند این سه راهی به صورت صدل یا پیچ مهره ای هم باشد که بسته به فشار عملیاتی و شرایط کاری و اندازه انشعاب تعیین می شود. جهت توضیحات بیشتر در خصوص سه راهی انشعاب یا اسپلیت تی می توانید پست اسپلیت تی با گایدبار – Split tee with Guide Bar  را بخوانید.

ابتدا قطعه انشعابی جوشکاری و سپس شیر روی آن نصب می شود و در نهایت دستگاه هات تپ به شیر وصل کرده و قبل از باز کردن شیر ابتدا فشار پشت شیر را با خط یکسان میکنیم و بعد نسبت به سوراخکاری خط اقدام میکنیم. جهت کسب اطلاعات بیشتر در خصوص نکات جوشکاری می توانید بخش ۳-۲ پست نحوه اجرای عملیات هات تپ- بخش اول را مطالعه کنید و در صورتیکه نیاز به اطلاعات در مورد فشار جوشکاری عملیات هات تپ داشتید می توانید پست محاسبه فشار مجاز جوشکاری در عملیات هات تپ را بخوانید تا اطلاعات کاملی در خصوص کلیت جوشکاری هات تپ دریافت کنید.

بعد از اتمام سوراخکاری، مته را به عقب کشیده و شیر را میبندیم و قبل از باز کردن دستگاه هات تپ باید فشار قبل از شیر را با ونت خارج کنیم.

مقدار لوله ای که در اثر سوراخ شدن بوجود می اید را اصطلاحا ” کوپن” میگویند که در زائده سر مته گیر کرده و بیرون کشیده می شود.

برای دیدن تمامی مراحل تئوری که در بالا ذکر شد می توانید پست نحوه اجرای عملیات هات تپ- بخش اول  و  نحوه اجرای عملیات هات تپ – بخش دوم را بخوانید تا همه ی مراحل را با فیلم و عکس و مرحله به مرحله با توضیحات کامل تماشا کنید.

ایمنی در عملیات هات تپ

عملیات هات تپ از جمله حساس ترین کارهایی است که در صنعت نفت و گاز اجرایی می شود و به دلیل کار بر روی لوله های گاز دارد و در حال کار و احتمال خط زیاد، تمهیدات ایمنی از اهمیت زیادی برخوردار است. برای اطلاع از شرایط و دستورالعمل و چک لیست قبل از عملیات هات تپ می توانید پست ایمنی در عملیات هات تپ را مطالعه کنید.

استاندارد اجرای عملیات هات تپ

اصلی ترین استانداردهایی که در عملیات انشعاب گرم مورد استفاده قرار می گیرند به شرح ذیل می باشد:

API 2201:

که به استانداردهای فنی و ایمنی مربوط به عملیات انشعاب گیری گرم می پردازد. الزامات جوشکاری، نیروی کار واجد صلاحیت و مواری از این دست در استاندارد مذکور ذکر شده است.

دانلود استاندارد API 2201 -ورژن ۲۰۲۰-  استاندارد مربوط به عملیات هات تپ

API 1104:

که به استانداردهای جوشکاری روی خطوط لوله می پردازد. از آن جا که جوشکاری بخشی بی بدیل در عملیات انشعاب گرم یا هات تپ محسوب می شود، رعایت استانداردهای جوش خصوصاً در مرحله جوشکاری اتصال روی لوله از اهمیت بالایی برخوردار است.

دانلود استاندارد API 1104 – استاندارد مربوط به جوشکاری خطوط لوله

ASME B16.5:

که به استانداردهای فلنج ها می پردازد. در هر عملیات انشعاب گیری گرم معمولاً از چندین فلنج استفاده می شود. دو سر ولو فلنج دار می باشند و علاوه بر آن اتصال سه شاخه ای که ساخته و نصب می شود نیز دارای سر فلنج دار است. همچنین خود دستگاه هات تپ نیز از طریق فلنج منتهی به آداپتور روی ولو نصب می شود. از این رو در انتخاب و استفاده از فلنج با توجه به متغیرهای خط لوله یا مخزن دقت زیادی باید داشته باشیم در غیر این صورت ممکن است موجبات عدم تعادل مجموعه و بروز سانحه و آسیب در حین اجرای کار یا پس از اتمام کار را داشته باشیم.

دانلود استاندارد ASME B16.5 – استاندارد مربوط به فلنج ها

پی نوشت:

جهت ادامه مطلب و کسب اطلاعات بیشتر می توانید پست ” راه اندازی دستگاه هات تپ  ” را ببینید.